Trách nhiệm xã hội

Luật Bảo hiểm Xã hội 2024: Những Điểm Mới Doanh Nghiệp Cần Lưu Ý

28/06/2025

Giới thiệu về Luật Bảo hiểm Xã hội 2024 

Ngày 29/06/2024, Quốc hội đã ban hành Luật Bảo hiểm xã hội 2024 số 41/2024/QH15. Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) mới này có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/07/2025. 

Luật Bảo hiểm xã hội số 58/2014/QH13 đã được sửa đổi, bổ sung một số điều theo Luật số 84/2015/QH13, Luật số 35/2018/QH14, Bộ luật số 45/2019/QH14 (sau đây gọi chung là Luật số 58/2014/QH13) và Nghị quyết số 93/2015/QH13 hết hiệu lực thi hành kể từ ngày Luật này có hiệu lực thi hành. 

Luật BHXH số 41/2024/QH15 được xem là có rất nhiều điểm mới so với Luật BHXH 2014. Hãy cùng ENVIAPAC điểm qua các điểm mới đáng kể trong Luật BHXH 2024 mà các doanh nghiệp cần lưu ý: 

Các điểm mới nổi bật trong Luật Bảo hiểm Xã hội 2024 

1. Mở rộng đối tượng tham gia BHXH 

Căn cứ khoản 1 Điều 2 Luật Bảo hiểm xã hội 2024 bổ sung thêm một số đối tượng người lao động phải tham gia BHXH bắt buộc gồm: 

  • Người lao động ký hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 01 tháng trở lên mà làm việc không trọn thời gian, có tiền lương trong tháng bằng hoặc cao hơn tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc thấp nhất. 

  • Người quản lý doanh nghiệp, kiểm soát viên, người đại diện phần vốn nhà nước, người đại diện phần vốn của doanh nghiệp theo quy định của pháp luật. 

  • Người lao động là công dân nước ngoài làm việc tại Việt Nam theo hợp đồng lao động xác định thời hạn có thời hạn từ đủ 12 tháng trở lên với người sử dụng lao động tại Việt Nam, trừ các trường hợp sau: 

  • Di chuyển trong nội bộ doanh nghiệp theo quy định của pháp luật về người lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam. 

  • Tại thời điểm giao kết hợp đồng lao động đã đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định tại khoản 2 Điều 169 Bộ luật Lao động 2019. 

  • Điều ước quốc tế mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên có quy định khác. 

2. Giảm số năm đóng BHXH tối thiểu được hưởng lương hưu 

Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 gia tăng cơ hội được hưởng lương hưu của người tham gia BHXH thông qua việc giảm điều kiện về số năm đóng BHXH tối thiểu để được hưởng lương hưu từ 20 năm (theo Luật Bảo hiểm xã hội 2014) xuống 15 năm. 

3. Thay đổi quy định hưởng BHXH một lần 

Theo Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024, người lao động đã chấm dứt tham gia BHXH mà có đề nghị thì hưởng BHXH một lần nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây: 

a) Đủ tuổi hưởng lương hưu mà chưa đủ 15 năm đóng BHXH. 

b) Ra nước ngoài để định cư. 

c) Người đang mắc một trong những bệnh ung thư, bại liệt, xơ gan mất bù, lao nặng, AIDS. 

d) Người có mức suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên; người khuyết tật đặc biệt nặng. 

e) Người lao động có thời gian đóng BHXH trước ngày 1/7/2025, sau 12 tháng không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc mà cũng không tham gia BHXH tự nguyện và có thời gian đóng BHXH chưa đủ 20 năm. 

Như vậy, đối với người bắt đầu tham gia BHXH từ ngày 1/7/2025 trở đi thì sẽ giải quyết BHXH một lần trong các trường hợp a, b, c và d nêu trên. 

4. Bảo đảm quyền tham gia và thụ hưởng BHXH với lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài và lao động nước ngoài vào làm việc tại Việt Nam 

Luật BHXH năm 2024 bảo đảm tốt hơn quyền tham gia và thụ hưởng BHXH đối với người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài và người lao động nước ngoài vào làm việc tại Việt Nam thông qua việc bổ sung quy định trường hợp điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên có quy định về thời gian tham gia BHXH của người lao động ở Việt Nam và ở nước ngoài được tính để xét điều kiện hưởng chế độ BHXH. 

5. Sử dụng “mức tham chiếu” thay cho “mức lương cơ sở” 

Luật quy định “mức tham chiếu” dùng để tính mức đóng, mức hưởng một số chế độ BHXH; khi chưa bãi bỏ mức lương cơ sở thì mức tham chiếu bằng mức lương cơ sở. 

Mức tham chiếu được điều chỉnh trên cơ sở mức tăng của chỉ số giá tiêu dùng, tăng trưởng kinh tế, phù hợp với khả năng của ngân sách nhà nước và Quỹ BHXH. 

6. Sửa đổi một số quy định của chế độ BHXH nhằm đảm bảo quyền lợi của người lao động 

  • Có quy định về mức hưởng trợ cấp ốm đau đối với người lao động khi nghỉ việc dưới 1 ngày (nửa ngày). 

  • Người lao động được quỹ BHXH đóng bảo hiểm y tế trong thời gian nghỉ việc hưởng chế độ ốm đau/ thai sản từ 14 ngày làm việc trở lên trong tháng. 

  • Sửa đổi quy định thời gian hưởng chế độ ốm đau đối với người lao động nghỉ việc do mắc bệnh thuộc danh mục bệnh cần chữa trị dài ngày. 

  • Bổ sung điều kiện hưởng chế độ thai sản khi sinh con đối với trường hợp phải nghỉ việc để điều trị vô sinh. 

  • Bổ sung quy định trường hợp lao động nữ mang thai từ đủ 22 tuần tuổi trở lên đủ điều kiện quy định mà bị sảy thai, phá thai, thai chết trong tử cung, thai chết trong khi chuyển dạ thì lao động nữ và người chồng được nghỉ việc hưởng chế độ thai sản như trường hợp lao động nữ sinh con. 

  • Trường hợp lao động nữ mang thai đôi trở lên mà khi sinh có thai chết: thời gian nghỉ việc hưởng chế độ thai sản và trợ cấp 1 lần khi sinh con được tính theo số thai. 

  • Tăng mức trợ cấp một lần (bằng 2 lần mức bình quân tiền lương) khi nghỉ hưu với người lao động tiếp tục làm việc, đóng BHXH sau tuổi nghỉ hưu. 

7. Giao dịch điện tử trong lĩnh vực Bảo hiểm xã hội 

Theo đó, chậm nhất là ngày 01/01/2027, cơ quan BHXH phải đảm bảo điều kiện để thực hiện giao dịch điện tử thuộc lĩnh vực BHXH. Các hồ sơ, thủ tục cũng được cắt giảm, đơn giản hóa để thuận tiện cho người tham gia và thụ hưởng chế độ BHXH. 

Thông tin chi tiết 

Để xem thông tin chi tiết, vui lòng truy cập tại đây. 

Tài liệu tham khảo 

  • Luật Bảo hiểm xã hội số 58/2014/QH13 đã được sửa đổi, bổ sung một số điều theo Luật số 84/2015/QH13. 

  • Luật số 35/2018/QH14, Bộ luật số 45/2019/QH14. 

  • Nghị quyết số 93/2015/QH13 ngày 22 tháng 6 năm 2015 của Quốc hội về việc thực hiện chính sách hưởng bảo hiểm xã hội một lần đối với người lao động.